Erftansformatie Rottekade Bergschenhoek

In Bergschenhoek heeft VANDERSALM-aim een erftransformatie ontworpen rondom een dijkwoning aan de rivier de Rotte. Het erf bestaat naast de woning uit oude en vervallen opstallen die worden gesloopt. Verschillende zichtlijnen vanaf het perceel bieden een prachtig uitzicht over het omliggende landschap en de Rotte. Deze zichtlijnen hebben de belangrijkste uitgangspunten gevormd in de configuratie van een nieuwe uitbreiding aan de achterzijde van de bestaande dijkwoning. Dit ontwerp stelt de beleving van het omliggende landschap en de verbinding met de tuin centraal.

De uitbouw is opgevat als een moderne schuur met een houten hoofddraagstructuur die dwars op de kavel is gepositioneerd. Middels een vast ritme van houten kolommen koppelt een tussenlid het schuurvolume aan de woning. Met het aflopende hoogteprofiel van het dijklichaam bevindt de uitbouw zich twee treden lager dan de woning en graaft zich een stukje in de dijk. De doorlopende stenen plint rondom de uitbouw vangt dit hoogteverschil op. Achter de plint ligt een veranda op het zuiden en het westen, dit geeft de bewoners gelegenheid om de hele dag de zon te volgen. De keuken is gesitueerd ter hoogte van het tussenlid en bevindt zich letterlijk ‘in’ de tuin. Middels hoge aluminium schuifpuien kan de ruimte worden geopend en is de kruidentuin vanuit binnen rechtstreeks bereikbaar. Aan de achterzijde van de kavel loopt de Boezemvaart als afscheiding van de tuin. Vanuit de woonkamer is er aan deze zijde van het perceel een prachtig uitzicht over het water richting het Hoge Bergse Bos.

Het genuanceerde donkere materialenpallet van steen, hout en koper toont een verscheidenheid aan warm-grijze, antracietkleurige en diepbruine tinten die op subtiele wijze aanhaken bij de kleurstelling van de dijkwoning. De dijkwoning zelf wordt in ere hersteld door een grondige renovatie van het metselwerk, de houten kozijnen en pannendak. Ook worden de bestaande dakkapellen vervangen voor nieuwe compactere varianten die beter passen bij de kleinschaligheid van het volume en wordt het bouwwerk van binnen uit hoogwaardig geïsoleerd.

beelden: VANDERSALM-aim

Homeruskwartier Almere

(Competitie, 2e plek – i.o.v. Van der Steeg Bouwen & Ontwikkelen)

Met de bouwlocaties aan de Tantalusstraat en het Boreasplein wordt het laatste woonprogramma aan dit stadskwartier toegevoegd. Beide plekken spelen een markante rol bij het binnenkomen van dit stadsdeel, en zijn leesbaar als een visitekaartje voor de wijk. Dit vraagt ons inziens om een robuuste invulling met een sterke samenhang in vormtaal, materialisatie en detaillering. Een hoogwaardig en tijdloos (klein)stedelijk ensemble die wij tot uiting laten komen in Verandawoningen gelegen aan het water en Herenhuizen grenzend aan het plein. Er is tijdens het ontwerp van het project veel aandacht uitgegaan naar de materialisatie en detaillering van beide woningtypes. Bij beide locaties is gebruik gemaakt van een zelfdragend gevelprincipe waarbij de prefabelementen zijn opgenomen in het metselwerk. Door dit stapelen ontstaat er samen met een aantal andere slimme ingrediënten (positie gevelopeningen, metselwerk hoekoplossing, prefab spuwers en ingemetselde hwa’s) een dilatatieloze gevel wat het robuuste karakter van beide projecten versterkt.

Aan de Tantalusstraat speelt het water een belangrijk rol in de organisatie van het woonprogramma. Om de verblijfskwaliteit en privacy aan de waterzijde te versterken is een deel van de diepte van het bouwvlak gebruikt om een kavelbrede veranda te realiseren. Deze overdekte buitenruimte wordt zo een verlengstuk van de woonkamer en een natuurlijke buffer voor de middagzon. De prefab veranda ‘rijgt’ de verschillende bouwblokken aan elkaar zodat er een solide plint ontstaat waarboven de woningen zijn gepositioneerd. Aan de straatzijde krijgen de woningen een bijzondere allure doordat de hoogte van de veranda is doorgezet in een speciale metselwerkstructuur onder 45 gr. De vormtaal van het metselwerk is verwerkt in de fijne stalen hekjes, gekoppeld aan kozijnen die in hout zijn uitgevoerd. Aan de noordzijde van het ensemble markeert een gelijkwaardig vormgegeven kopgebouw de entree van de wijk.

Het bouwkavel aan het Boreasplein hebben wij ondanks de verschillende afmeting/verkaveling opgevat als kleinschalig bouwblok; gelijkwaardig uitgevoerde woningen met extra aandacht voor de overgang tussen openbaar en privé. Daarbij is de vraag voor een stenen afscheiding tussen de tuinen en het openbaar gebied aanleiding geweest om de tuinmuur tot een integraal onderdeel te maken van de architectonische verschijningsvorm. Deze tuinmuren zijn opgetrokken in dezelfde metselstructuur onder 45 gr. als de Verandawoningen en lopen door in een plint die het gehele bouwblok omvat. Bij de gevelopeningen vormt de plint een portaal waar in een diepe negge de gevelopeningen richting de straat zijn opgenomen. Naast de voordeur is een prefab zitje ontworpen om even in de zon te zitten of een gesprek te voeren met de buurvrouw. Ook bij de Herenhuizen is gebruik gemaakt van dezelfde steen als de Verandawoningen, evenals de prefab elementen, houten kozijnen en stalen hekjes. Deze hekjes zijn in een hogere variant hekwerk terug te vinden als toegang tussen de tuinen en het openbaar gebied.

beelden: VANDERSALM-aim

Paviljoen Zwemlust Vollenhove

In het najaar van 2018 heeft VANDERSALM-aim opdracht gekregen om voor camping ’t Akkertien in Vollenhove een paviljoen te ontwerpen voor een nieuw aan te legen stukje strand in het dijkgebied aan de noord-westzijde van de camping. Vroeger heeft op deze locatie een recreatiestrand gelegen totdat de Flevopolder werd aangelegd. Het uitzicht over de Zuiderzee maakte toentertijd plaats voor een rivierenlandschap en raakte door de werkzaamheden in de polder vervuild met slib en bagger. Hierdoor verloor het strand de status van aantrekkelijk recreatiegebied en is gaandeweg de jaren verworden tot buitendijks grasland. Vanuit ’t Akkertien ligt er nu de ambitie om deze plek opnieuw leven in te blazen en Vollenhove uit te breiden met een echt strandpaviljoen; paviljoen Zwemlust! Deze ontwikkeling gaat samen met de realisatie van een kleine haven en faciliteiten voor een Botterwerf. De Botterwerf valt onder het gezag van Stichting ’t Venose Skutien die middels deze plek de cultuurhistorie van de Botter willen borgen. In de huidige planvorming is de plek voor de Botterwerf opgenomen, de ontwikkeling van deze plannen volgt in een later stadium.

Het ontwerp van het paviljoen is geïnspireerd op een serie historische beelden van het Vollenhoverkanaal die een prachtig landschap toonden van meerpalen en steigers. Samen met de lange landschappelijke lijnen van de locatie en de robuuste keerwanden van basalt is het idee ontstaan om het paviljoen te beschouwen als één grote steigerstructuur; van steiger naar paviljoen en terug naar een steiger. Deze transformatie vindt plaats over één lange as richting het water en reikt van de voet van de dijk tot aan het uiteinde van de nieuw aan te leggen golfbreker. In het houten paviljoen is een horecagelegenheid opgenomen voorzien van een grote veranda en een lager gelegen terras aan de haven. Het paviljoen is volledig onderkelderd om ruimte te bieden aan kleedruimtes voor badgasten, een extra keuken en logistieke en technische voorzieningen.

Door de ligging in een buitendijks gebied is het project op meerdere bouwkundige vlakken ambitieus en zeer uitdagend. Toch zal het niet lang meer duren voordat Vollenhove op deze prachtige locatie een deel van zijn geschiedenis terug krijgt.

beelden: VANDERSALM-aim

Appartementencomplex Nieuwe Deventerweg Zwolle

In opdracht van Resido Vastgoed BV ontwerpt VANDERSALM-aim een appartementencomplex aan de Nieuwe Deventerweg te Zwolle op een inbreidingslocatie tussen huisartsenpraktijk Berkenhove en restaurant De Handschoen. Het project betreft een mix tussen het faciliteren van een woonprogramma en zorg-gerelateerde diensten. Om het project in maat- en schaal aansluiting te geven in de buurt is het complex opgevat als een samengesteld object van dezelfde elementen. Deze elementen refereren naar de breedte en hoogte van de omringende bebouwing en zijn tevens ‘ingevouwen’ om dit individuele karakter te versterken. Ter plekke van de begane grond worden de elementen naar buiten ‘getrokken’, en leesbaar als een moderne erker. Het woonprogramma is gesitueerd rondom een binnenhof, georiënteerd op de zon, met uitzicht over het naastgelegen groene perceel van De Handschoen. De straatzijde kijkt uit op de Nieuwe Deventerweg en ter plekke van de plint aan de voorzijde van de straat is er commerciële ruimte voorzien voor een zorg-gerelateerde partij.

Rondom het complex is een landschappelijke rand ontworpen in de vorm van een extra plint die de overgang tussen binnen en buiten geleidelijk laat overgaan. Het geeft het gebouw in karakter een stevig fundament en definitie aan de verschillende entreesituaties. In deze plint wordt een variëteit aan plantensoorten opgenomen zodat er een rijk en groen beeld ontstaat voor bewoners en bezoekers. Er zijn veel bijzondere metselwerk details opgenomen in het ontwerp, zoals de gevouwen hoekoplossingen, speciale dakranden en rollagen die voor deze buurt zo typerend zijn. Het project kent geen ‘achterkant’ en is consequent en alzijdig ontworpen. Het complex vormt zo met al deze ingrediënten een eigentijdse interpretatie van historische stijlkenmerken in een robuuste landschappelijke jas.

beelden: VANDERSALM-aim

Vishay Zwolle

In opdracht van MEG BV en de Herstructureringsmaatschappij Overijssel ontwerpt VANDERSALM-aim in samenwerking met BSRi de transformatie van het oude Philipsterrein in Zwolle, ook wel bekend als Vishay. Samen met een handvol andere locaties zijn dit de laatste rafelranden die dicht tegen de oude binnenstad zijn gelegen. Het terrein bestaat uit verschillende gebouwen en loodsen en reikt van Ring Noord tot aan de wijk Molen Oever. Er zijn verschillende gebouwonderdelen op het terrein aanwezig waarbij de eerste focus ligt op het transformeren van gebouwdeel ZA, het langgerekte complex gelegen aan de ring.

Gebouw ZA (8000m2) speelt een belangrijke rol als blikvanger langs één van de drukste entrees van de stad en wordt in de planvorming beschouwd als campus en aanjager voor het gehele terrein. Om het gebouw te verduurzamen en geschikt te maken voor nieuwe kantoorfuncties wordt er allereerst een nieuwe voorzetgevel rondom de bestaande hal en directievleugel geplaatst. Door deze ingreep hoeft er niets aan de bestaande gevel te veranderen en kunnen alle industriële kenmerken zoals de stalen kozijnen gehandhaafd blijven. Aan de achterzijde van de hal wordt de bouwkundig slechte gevel verwijderd zodat er een transparante overgang ontstaat richting het achtergelegen terrein.

Met de nieuwe vliesgevel, de isolatie van het dak en de renovatie van de daklichten is de bestaande structuur beschut tegen weer en wind en kan het complex aan de binnenzijde worden voorzien van hoogwaardige kantoorruimtes. Deze indeling is gebaseerd op de structuurmaten van het complex en vormt zo een logische invulling rondom een tweetal binnentuinen. In het hart van de hal is een grote horecavoorziening opgenomen die de connectie vormt met het achtergelegen binnenterrein. Op installatietechnisch vlak worden de mogelijkheden voor het toepassen van gelijkspanning onderzocht. De schaal van het gebied in relatie tot de ruimtelijke potentie, bereikbaarheid en zichtbaarheid kan weleens gaan leiden tot dé nieuwe hotspot in Zwolle; een plek om te werken, te ontmoeten en te ontwikkelen.

beelden: VANDERSALM-aim

Interieur Stadsarchief Delft

In nauwe samenspraak met Office Winhov heeft VANDERSALM-aim het interieur voor de ontvangstruimte en leeszaal van het nieuwe stadsarchief in Delft ontworpen. Vanuit de plasticiteit van de gevel zijn een aantal regels geformuleerd om een lambrisering-/meubeloplossing te ontwerpen die de studiezaal, vergaderruimtes en leesplekken van de publieke ruimte vorm geeft. Een balie, maatwerk tafels en andere interieuroplossingen zijn vanuit dezelfde gedachten ontworpen. Deze onderdelen zijn zo gedetailleerd dat er een consequent en harmonisch beeld is ontstaan tussen de verschillende interieurelementen waarbinnen een deel van de kunstcollectie een permanente plek heeft gekregen.

“Het Archief van Delft is een belangrijk publiek gebouw voor de stad. Het is de plaats waar de geschiedenis wordt bewaard en ontsloten. Het is gelijktijdig een schatkamer, studiezaal en tijdmachine. Het nieuwe archiefgebouw vormt de afsluitende kop van het park dat de locatie verbindt met de binnenstad van Delft. Het gebouw is compact van opzet met kantoren, werkruimten en studiezalen op de begane grond en de depots op de verdiepingen. De studiezalen liggen langs de volle breedte van het gebouw en vormen de entree. De baksteen gevel straalt een robuuste tijdloosheid uit die uitdrukking geeft aan de belangrijkste functie van het gebouw; het bewaren van het archief. Het reliëfrijke metselwerk sluit aan op de traditie van het gebruik van baksteen in Delft. De lichte plint verbindt het archief met het beeld van voorname, publieke gebouwen uit de historische binnenstad.” (Office Winhov)

fotografie: Stefan Müller

Kraanbolwerk Zwolle

Onder supervisie van 19 Het Atelier neemt VANDERSALM-aim deel aan een architectenteam voor de nieuwe en laatste uitbereidingsfase van het Kraanbolwerk in Zwolle. Dit team, bestaande uit vijf jonge architecten, ontwerpt samen met supervisor Rob Moritz aan een zevental nieuwe woningen. Deze woningen moeten in karakter, maat en schaal het scharnierpunt gaan vormen tussen de bestaande Thorbeckegracht en het nieuwe woonprogramma met een meer industrieel karakter op het Kraanbolwerk.

De voormalige industrielocatie bevindt zich op een prominente plek aan de noordzijde van de historische binnenstad. Van oudsher was deze locatie een bastion om de Zwolse binnenhaven met een kraan te beschermen. Wegens de gunstige ligging van deze locatie is na het vervallen van deze verdedigingsfunctie het gebied gaandeweg getransformeerd naar stedelijke industrie, binnen Zwolle ook wel bekend als de Schaepmanlocatie. De afgelopen jaren is dit gebied omgevormd naar een hoogwaardig woonklimaat aan de Zwolse gracht, met een prominente rol voor de kade en de waterhuishouding in en rond de locatie. VANDERSALM-aim is verantwoordelijk voor het ontwerp van bouwnummer 505, het pand met een brede loggia op de eerste verdieping.

Het ontwerp vindt zijn inspiratie in de typologie van de oude pakhuizen op deze historische overslagplaats; een plek waar centraal op de begane grond de goederen werden binnengebracht. Grote voorwerpen belandden op de eerste verdieping, kleinere en lichtere objecten werden verder omhoog gehesen. De gevel van het ‘pakhuis’ is volledig zelfdragend en vanaf de begane grond gestapeld opgebouwd met bakstenen en betonnen prefab-elementen. De negge’s zijn extreem diep uitgevoerd (twee strekken) en bieden zo voor iedere achtergelegen kamer ruimte voor een frans balkon. Omdat het pand voornamelijk overhoeks benaderd wordt spelen deze diepe negges daarbij ook een belangrijke rol in gevoel van beschutting en privacy. Bijkomend voordeel is tevens dat de gevelopeningen automatisch voorzien worden van natuurlijke zonwering. De centrale entree biedt een statig binnenkomen en is aan weerzijde voorzien van twee zitelementen; even in de zon met een kop koffie of plek voor een gesprek met de buurman. Op de eerste verdieping is in het verlengde van de woonkamer een brede loggia opgenomen met een prachtig uitzicht over de Thorbeckegracht. Het pand is gematerialiseerd in een bronskleurige sortering bakstenen met een fraaie effen gekleurde ronde vormsteen op alle hoeken bij de gevelopeningen. De kleurstelling van het beton, de kozijnen en de hekwerken sluiten hier nauw bij aan waardoor er een rustige en rijk-gedetailleerde uitstraling ontstaat.

beelden: VANDERSALM-aim

Transformatie Rijksmonument uit 1645

VANDERSALM-boa is in samenwerking met VANDERSALM-aim gevraagd om deze boerderij uit de 17e eeuw middels een splitsing bewoonbaar te maken voor twee gezinnen. Het pand bevindt zich op landgoed Overcinge in Havelte en heeft een Rijksmonumentale status. Het object valt onder de categorie ‘dwarsdeelboerderij’ en is opgetrokken uit een rieten schilddak, bruin-rode handvormstenen en donkere gepotsekselde schaaldelen.

De belangrijkste uitdaging in deze opgave was het handhaven van de historische contour van de boerderij, ondanks het feit dat er in het lage schuurdeel de tweede woning moest worden opgetrokken. Dit is gerealiseerd door het vloerpeil van het ‘achterhuis’ een meter naar beden te brengen. Deze diepte is aan de tuinzijde van de boerderij gedeeltelijk de tuin in gebracht om een terras aan te leggen. Een betonnen trapopgang voorzien van plantenvakken overbrugt aan het einde van het terras het hoogteverschil tussen de tuin en de woning. Deze ingreep maakte het mogelijk om onder de bestaande rietlijn een kamerbrede schuifpui naar de tuin te realiseren en de woonkamer te voorzien van een split-level speelverdieping. Aan de kopzijde van de boerderij zijn voor de optimalisatie van daglicht de gepotdekselde delen om-en-om vervangen voor stroken glas.

In het interieur loopt het hoogteverschil tussen het originele peil en de nieuwe aanlegdiepte als een consequente betonnen lambrisering rond. De twee grote eikenhouten objecten verdelen de begane grond onder in het benodigde woonprogramma en herbergen het logistieke programma als sanitair, bijkeuken en techniek (aardwarmte). Het voorhuis is volledig gerenoveerd, uitgebreid met een gedeelte van de oude ‘deel’ en voorzien van een slaapvertrek op de begane grond. Tenslotte is er op de rand van het perceel nog een nieuwe schuur gerealiseerd voorzien van een wijnkelder en veranda met uitzicht over het naastgelegen roggeveld. Er is in dit project bijzonder veel aandacht uitgegaan naar de inpassing, materialisatie, verduurzaming en detaillering van de nieuwe programmaonderdelen en de herinrichting van het terrein. Op naar de volgende 374 jaar!

fotografie: egbertdeboer.com

Erftransformatie op landgoed ’t Rozendael – ’t Nijenhuis

(finalist Abe Bonnemaprijs 2018 voor jonge architecten)

VANDERSALM-aim heeft op landgoed ’t Rozendael-’t Nijenhuis twee woningen en een atelier ontworpen. In het kader van ‘rood voor rood’ zijn op deze locatie schuren/stallen van de bestaande boerderij gesloopt voor twee nieuwe woonbestemmingen. De nieuwe inpassing vormt nu samen met het volume van de bestaande boerderij een modern erf. De situering van de woningen suggereert enerzijds de beslotenheid van een binnenerf maar voorziet anderzijds in specifieke vergezichten over het open coulisselandschap. Het project toont een vertaalslag van lokale schuurtypologieën naar een eigentijdse verschijningsvorm. Het binnenerf oogt door de donkere kleurstellingen en houten lamellen ingetogen en privaat. Bij overige gevels bieden hoge puien ongelimiteerd zicht op het landschap. Tuinmuren lopen door in de plinten van de gebouwen en zijn opgetrokken in dezelfde klinkers als de bestrating. De plinten zijn niet gemetseld maar verlijmd, zodat de textuur van het straatwerk als ‘stenen tapijt’ doorloopt en zo een stevig basement vormt voor de woningen. Deze zijn opgebouwd vanuit een maatwerk houten hoofddraagstructuur zonder zichtbare verbindingselementen. De constructie heeft zo buiten de dragende functie het karakter van een meubel gekregen. Dit is zichtbaar gebleven en refereert naar de schuur; helder, pragmatisch en sober, maar wel scherp gedetailleerd. Geen oplossingen vanuit complexiteit of uiterlijke sier, de ontwerpbeslissingen zijn enkel beredeneerd vanuit materialiteit, tektoniek en het landschap; wonen in het landschap – wonen met het landschap.

Met dit project is VANDERSALM-aim in 2018 genomineerd voor de Abe Bonnemaprijs voor jonge Nederlandse architecten tot 40 jaar en samen met vier collega’s geëindigd als finalist. Een fragment uit het juryrapport:
“Bart van der Salm spreidt een aanstekelijke, gepassioneerde beleving van de ambachtelijkheid van het vak ten toon. Naast lof voor het situeren van de bouwvolumes in relatie tot de bestaande boerderij en de es heeft de jury grote waardering voor de aandacht die Van der Salm besteedt aan de maatvoering van de toegepaste houten elementen en zijn ambitie om alles tot op de millimeter nauwkeurig te detailleren. Dit levert in enkele gevallen ook innovatieve oplossingen op, zoals bij het hang- en sluitwerk, waarbij Van der Salm maatwerk levert.
Met de succesvolle voltooiing van deze eerste opdracht als zelfstandig architect heeft zich volgens de jury een nieuw talent in de Nederlandse architectuur aangediend. De erftransformatie op Landgoed ’t Rozendael – ’t Nijenhuis is een fascinerende prestatie en is een inspirerend voorbeeld voor toekomstige veranderingen op het platteland.”

fotografie: egbertdeboer.com

Dingspulhuus Diever – buurthuis en sporthal

Het Dingspilhuus in het dorp Diever (gemeente Westerveld) vervult een belangrijke taak in de sociale structuur van de dorpsgemeenschap. Verschillende scholen en sportclubs uit het dorp gebruiken de gymzaal om te kunnen trainen en daarnaast doet het complex dienst als buurthuis voor lokale verenigingen waar zij hun bijeenkomsten en vergaderingen kunnen houden. Ook wordt het Dingspilhuus gebruikt als uitvalsbasis voor dorpsfeesten en grote lokale gebeurtenissen zoals de plaatselijke marathon. Kortom; het Dingspilhuus is een buurthuis dat intensief door de gemeenschap wordt gebruikt. Omdat de huidige staat van het complex bouwkundig en bouwfysisch niet meer voldoet is er besloten het complex grondig te verbouwen dan wel te vernieuwen. Na visiepresentatie op deze casus door vijf partijen koos Stichting Dingspilhuus dit vraagstuk op te pakken met de combinatie VANDERSALM-boa en VANDERSALM-aim.

Het huidige complex is gesitueerd in een woonwijk met kleinschalige bebouwing. Gaandeweg de jaren is het complex uitgebreid, maar heeft daarin weinig ruimtelijke samenhang gekregen. Ook zorgt deze opzet voor veel ‘achterkant’ richting de omliggende woningen met blinde gevels en donkere hoeken. Een belangrijk uitgangspunt voor een nieuw te bouwen Dingspilhuus is dan ook om de verbinding met de straat en het plein te herstellen en een complex te ontwerpen wat alzijdig functioneert. Daarbij is multifunctionaliteit een belangrijk uitgangspunt om er zorg voor te dragen dat het complex adaptief is naar toekomstige veranderingen.

Wegens de slechte bouwkundige staat en de rommelige configuratie wordt in de planvorming uitgegaan van het scenario sloop-nieuwbouw. Het hoofdvolume is opgetrokken uit een hoog- en laagbouw gedeelte waarbij de laagbouw aan de westzijde de hoogbouw omsluit. Door de nieuwe positie en de heldere contour van het volume ontstaat er een duidelijk kader in de openbare ruimte die een nieuwe pleinfunctie onderstreept. De entreezijde van het gebouw is aan deze pleinzijde gesitueerd waardoor er een duidelijke verdeling ontstaat tussen het buurthuis aan de noordzijde (straatzijde) en de sportfunctie aan de zuidzijde. De maat van het hoofdvolume wordt door de metselwerk penanten optisch in omvang teruggebracht naar herkenbare proporties zodat het complex zich makkelijker voegt naar de maat en schaal van de omliggende bebouwing. Een rijk gemêleerde grijze steen in combinatie met prefab beton en aluminium kozijnwerk zorgt voor een ingetogen en tijdloos karakter. Samen met een flexibele indelingsmogelijkheid voor de binnenruimtes is het gebouw zo geschikt gemaakt om de komende decennia het uitgebreide programma van het Dingspilhuus opnieuw te huisvesten.

beelden: VANDERSALM-aim

Chemotuin Hilversum

(finalist Hedy d’Ancona-prijs 2016 voor excellente zorgarchitectuur)

De ‘Chemotuin’ is in opdracht van Tergooi Hilversum ontworpen zodat patiënten chemotherapie kunnen ondergaan in de tuin van het ziekenhuis. Het paviljoen bestaat uit een eikenhouten structuur met een glazen dak en is geplaatst op een oplopende aarden wal. Deze wal omsluit verschillende zitplekken die uitzicht bieden op de omringende bosrand. Een specifiek beplantingsplan zorgt rondom deze voor de nodige privacy en beschutting voor de bezoekers van het paviljoen. De combinatie van de wal en de beplanting maakt de verblijfsplekken leesbaar als buitenruimtes omgeven door natuur en spreken tot de verbeelding als kleine landschapskamers.

Het paviljoen is volgens een natuurinclusief concept ontworpen. Dit betekent dat er los van normale gebruikerswensen ook is gekeken naar welke rol het paviljoen in het vooruitzicht heeft in de toenemende biodiversiteit op het terrein van het ziekenhuis. Omdat het perceel van Tergooi grenst aan het Goois Natuurreservaat is het paviljoen opgevat als een uitbreiding op dit gebied, een nieuw ‘huis’ voor de lokale flora en fauna. Middels een gerichte samenstelling van plantensoorten kunnen bijen, vlinders en vogels voldoende voedsel vinden. Om het paviljoen ook bewoonbaar te maken voor dieren zijn er in de kolommenstructuur verschillende vlinderhotels en nestelgelegenheden opgenomen. Dit alles met de intentie om het landschap en de aanwezigheid van dieren in- en rondom het paviljoen te maximaliseren.

Met al deze uitgangspunten is de ‘Chemotuin’ een plek geworden waar mens en natuur in een geaarde omgeving samen kunnen komen. In de hoop dat het paviljoen daarmee een stukje steun en troost bieden aan hen die hier eigenlijk niet zouden willen zijn…

NB: de ervaringen van Project Chemotherapie Buiten hebben aan de basis gestaan van het artikel Healing Architecture – Healing Landscape (VANDERSALM-aim) wat najaar 2019 samen met andere artikelen is verschenen in het boek Architecture and Health: Guiding Principles for Practice, gepubliceerd en uitgegeven door de Taylor & Francis Group.

fotografie Milad Pallesh

Architectuur Biënnale Zwolle

In juni 2016 en 2018 organiseerde het Architectencollectief Zwolle samen met het Zwols Architectuur Podium de Architectuur Biënnale. Het evenement heeft als uitgangspunt om de bewoner en bezoeker van de stad Zwolle door middels van ruimtelijke experimenten op een andere manier kennis te laten maken met de stedelijke ruimte. 10 Zwolse architectenbureaus hebben de handen ineengeslagen om de stad tijdens de ABZ en bijzondere architectonische beleving te geven. Een unieke samenwerking die met een ‘bruggenproject’ in 2016 een primeur heeft beleefd. Tijdens dit weekend zijn drie voetgangersruggen getransformeerd tot een andere stedelijke ruimte. Het Kerkbrugje, het Pelserbrugje en de Hofvlietbrug kregen op deze dag een nieuwe verschijningsvorm. Daarnaast werd er zelfs één brug aan dit gezelschap toegevoegd; een onzichtbare brug vanaf het station richting de binnenstad en museum de Fundatie. Onzichtbaar, want hij bestaat eigenlijk niet. Toch kon iedereen een week lang van het station naar de Fundatie over het water lopen. De ontwerpen van de omgetoverde bruggen prikkelen de fantasie en laten je met andere ogen naar de brug en de omgeving kijken. De Pelserbrug werd ingepakt met wit doek en omgetoverd tot ‘Kathedraal’, de Hofvlietbrug werd een nieuwe verblijfsplek en het Kerkbrugje kreeg een compositie van lamellen voor bijzondere uitzichten.

In 2018 is de focus voor de Biënnale van het water verschoven naar de stegen van Zwolle. De binnenstad kent een prachtig fijnmazig netwerk van stegen die veel bewoners en bezoekers van de stad nauwelijks kennen. Door in verschillende stegen de aanwezige ruimtelijke kwaliteit uit te vergroten middels een bijzondere interventie zijn een 12-tal stegen een weekend lang getransformeerd tot nieuwe stedelijke ruimtes. Deze stegen vormden gezamenlijk een nieuwe route door de binnenstad waarbij de bezoekers iedere keer verrast werden door bijzondere ingrepen. De diversiteit in ingrepen van mini-galerij tot ruimtelijke sculpturen en van architectonische installaties tot verassende bouwwerken maakte de ABZ18 tot een groot succes. Op naar ABZ20!!!

fotografie: Bert Vulkers en Marco Slot