Schaapskooi Dwingeloo
In opdracht van Vereniging Natuurmonumenten heeft VANDERSALM-aim het ontwerp gemaakt voor de nieuwe Schaapskooi in Dwingeloo. In 1991 is het Dwingelderveld ingesteld als Nationaal Park. Een van de belangrijkste redenen hiervoor is dat het gebied beschikt over het grootste aaneengesloten natte heidegebied van het land. In het gebied komen daarnaast veel bedreigde planten- en diersoorten voor. De beheerders, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten, proberen de omstandigheden voor deze soorten te verbeteren. Begrazing is een van die instrumenten om de heide schraal te houden en ‘vergrassing’ op natuurlijke wijze tegen te gaan.
Onder leiding van de schaapherders verplaatst de kudde zich gedurende het hele jaar over de heide en verzamelt zich bij de Schaapskooi in Lhee. De kudde is de afgelopen jaren echter zo sterk gegroeid dat de huidige Schaapskooi qua omvang en bedrijfsvoering niet meer voldoet. Gezien de relevantie van de kudde voor het onderhoud van de heide is besloten om een nieuwe Schaapskooi te realiseren om het beheer van de heide voor de komende decennia te waarborgen. Los van een beheersfunctie heeft de schaapskudde ook een sterke aantrekkingskracht op bezoekers van het gebied. Het authentieke beeld van een schaapsherder die met zijn kudde over de heide trekt, spreekt nog steeds tot de verbeelding. Het ’thuiskomen’ van de kudde in de huidige Schaapskooi en evenementen zoals het schapen scheren trekken steevast een grote groep toeschouwers, jong en oud.
Het publieke karakter van deze gebeurtenissen heeft een belangrijk element gevormd in de nieuwe structuuropzet van de Schaapskooi. Het gebouw wordt zoveel mogelijk opgetrokken uit hout (lariks), afkomstig van eigen bossen/voorraad van Natuurmonumenten. Door het aflopende hoogteprofiel en de versmalling van het volume richting de kopgevels krijgt de Schaapskooi een prettige verankering in het landschap. Het gebouw bestaat uit een symmetrische houten spantstructuur met groendak, geplaatst op een betonnen basement dat fungeert als potstal en waterberging (hergebruik regenwater). Ter aanvulling op de plek voor de schapen (ca. 500 dieren) loopt er ook een publieke route door de Schaapskooi. Middels een trapopgang in de ‘rug’ van het gebouw komt de bezoeker uit bij een grote brug die vrij is opgehangen in de houten hoofddraagstructuur. Deze loopbrug ligt in het verlengde van de aanlooproute en leidt naar een uitzichtpunt waar bezoekers de kudde van verre kunnen zien aankomen. Wanneer de kudde binnenkomt, lopen de dieren onder de loopbrug door en verspreiden ze zich door de kooi, een indrukwekkend gezicht! Bij het verlaten van de loopbrug kunnen bezoekers middels de tweede trap afdalen naar een wandelpad dat het startpunt vormt voor een route door de verschillende landschapstypologieën van het gebied.
Via deze link is het project te bekijken.
